MorphOS.pl – Polska strona użytkowników MorphOS-a
MorphOS.pl – Polska strona użytkowników MorphOS-a

Co u nas

Ukazało się 49 wpisów – ‘waldiamiga’ – 48, ‘truman burbank’ – 1. Jest to mniej niż w ubiegłym roku (65). Trzeba tu wspomnieć, że ‘waldiamiga’ zamilkł w połowie września, były problemy techniczne, to na pewno miało wpływ. Na Facebooku mieliśmy aktywność mizerną, ale tu to już moja “zasługa”. Strona fanowska miała przez to niewielki przyrost – mamy 175 sympatyków (przybyło 6) i 180 obserwatorów (przybyło 7).

Najważniejsze rzeczy w roku 2023

MorphOS 3.18 i SDK 3.18. System zyskał kilka nowych aplikacji, takich jak Hex (skryptowy edytor dużych plików), ArchiveIt (do archiwizacji ZIP) i Thermals (informacje i wykresy dotyczące temperatury i wentylatorów). Ponadto MorphOS 3.18 obsługuje przeglądanie i montowanie udziałów sieciowych Samby 2 i 3 w pulpicie Ambient. Sterowniki Radeon zostały zaktualizowane, aby lepiej obsługiwać podwójne monitory, więcej modeli kart graficznych i 3D, w tym zaktualizowaną bibliotekę TinyGL i sterowniki. Ulepszono również sterowniki ethernet Realtek 8168 o większą liczbę wariantów kart i zwiększoną stabilnością sieciową na systemach PCI express, takich jak PowerMac G5 11,2. Poprawiono problemy z łącznością urządzeń wejściowych USB na obsługiwanych systemach CyrusPlus 5040. Wiele innych komponentów i bibliotek systemowych zostało również naprawionych i ulepszonych, w tym MUI, Netstack, Filesysbox.

Programy

Wayfarer i Iris – coraz to nowsze wersje przeglądarki www i klienta poczty, filarów korzystania ze współczesnego internetu. Dla Wayfarera, oprócz dostosowywania na bieżąco do najnowszych wersji WebKitGTK i stałych komponentów typu cURL, usprawnienia dotyczyły m.in. zapisanych haseł, AdBlocka, kart, wielu poprawek i optymalizacji (m.in. Altivec). Iris wzbogacił się o aplikację do zarządzania kontaktami Contacts (może być uruchamiana oddzielnie), synchronizowaną z usługami typu Google Contacts czy iCloud Contacts. Także o wygodne drobiazgi, takie jak automatyczne zapisywanie tworzonych wiadomości czy wysyłanie ich o ustalonej godzinie.

Zaskoczeniem jest Git Desktop, czyli graficzny interfejs dla Gita (systemu kontroli wersji, będącego w zasadzie światowym standardem). Jest on wzorowany na GitHubie Desktopie.

Do świata MorphOS-a zawitał też znany program midi Bars’n Pipes. Wypuszczono nowe wersje m.in. RNORadio, RNOXfer, Grimorium PDF, VAMP, itd.

AmiTranslate i AmiDream to z kolei skok w modne rozwiązania online. Pierwszy program to tłumacz oparty o znany DeepL, drugi zaś to generator obrazów na podstawie wpisanego tekstu oparty o AI.

Nie zawiódł autor Hollywood – najnowsza odsłona to 10, “ochrzczona” została jako ‘Xcelicious’; zaktualizował też kilka wtyczek.

Gry

Głównie porty. Przede wszystkim trzeba docenić Fallout i Fallout 2 w wersjach Community Edition.

To uznane klasyki, potrafiące i dzisiaj wciągnąć na wiele godzin. Podobnie jak Vanilla Conquer RA i Vanilla TD, czyli Command & Conquer w odsłonach Red Alert i Tiberian Dawn.

Nowe wersje ScummVM, tym razem dające dostęp do takich hiciorów jak Syberia 1 i 2, czy polski “Schizm: Mysterious Journey”.

‘Templario’ dał kilka gier w Hollywood (karcianki, przygodówkę “El Asesino Que Nadie Escucho” w 3 rozdziałach).

dRally (otwarty port gry “Death Rally” z 1996 r.). fheroes II, czyli port silnika Heroes of Might and Magic II.

Wyszedł wipEout, czyli pierwszy WipeOut (z PSX z 1995 r.).

Odświeżone zostały gry: AstroMenace, BillyFrontier, Bugdom, CroMagRally, MightyMike, Nanosaur, Nanosaur2, OttoMatic.

Inne rzeczy

Nowe wersje dem Encore, m.in Morphoza 1.3. W podsumowaniu nie wypisywałem wszystkiego, orientacyjnie to na MorphOS Storage w 2023 roku doliczyłem się 240 paczek – to jest poziom taki sam jak w ubiegłym roku.

Słowo na koniec

Nic nie wiadomo – i raczej oczekiwania przycichły – odnośnie MorphOS-a na platformie x64, czyli PC. Wykruszające się zasoby nastoletnich PPC mają co prawda alternatywę w postaci nowszych SAM 460 i X5000, ale jest to rozwiązanie o wiele droższe. Czekamy.

Sprzętowo może być interesujące (dla nielicznych) wydanie krótkiej serii poprawionej SAM 460 (większa odległość między slotami pozwala na większy wybór kart graficznych); nieco bardziej przydatna jest dostępność w sprzedaży Cyrusa 5040 (AmigaOne X5000); w przyszłości ‘Tabor’ raczej do nas nie trafi.

PageStream nie miał aktualizacji, ale jest dostępny w sprzedaży w dwóch wersjach, za 99 i 149 $. Droższa Pro oferuje dodatkowe funkcjonalności, takie jak obsługa kolorów CMYK, możliwość importowania i eksportowania plików PDF, możliwość tworzenia skryptów w języku ARexx oraz dostęp do biblioteki Clip Art.

Nie ma co kryć, wiele programów i gier to porty, co nie zmienia ogólnej oceny, że ciągle wychodzi coś nowego, czym można się pobawić.


Warto zajrzeć:

Nowości w Wayfarerze – https://wayfarer.icu/history

Lista zmian w MorphOS-ie 3.18 – https://www.morphos-team.net/releasenotes/3.18

Zapraszamy na nasz fanpejdż: https://www.facebook.com/MorphOSPL

Co u nas

Ukazało się 65 wpisów – ‘waldiamiga’ – 61, ‘widelec’ – 2, ‘truman burbank’ – 2. Jest to nieco mniej niż w ubiegłym roku (73). Strona fanowska (profil na Facebooku) to 169 sympatyków (przybyło 15) i 173 obserwatorów (przybyło 7). Tu też jest mniejsza dynamika.

Najważniejsze rzeczy w roku 2022

Nowe wersje systemu – MorphOS 3.16 i 3.17. Wśród zmian m.in. system notyfikacji (bazujący na MagicBeacon), Expose (commodity do przełączania aktywnych aplikacji), poprawki błędów w bibliotece TinyGL (funkcja glReadPixels) i dotyczące innych elementów. Łatki bezpieczeństwa do SSL  (openssl3.library). Uaktualniony Chrysalis.

‘bigfoot’ zdeklarował rozpoczęcie prac nad OpenGL 2.1 (więcej prac możliwych do wykonania przez niego w ramach bounty https://tinygl.molsen.co.za).

Odświeżone SDK, między innymi usunięto GCC 4 i 7 a dodano GCC 11. Regularne aktualizacje Wayfarera (przeglądarka WWW) i Iris (klient poczty). Aktualizacje SDL 2.x.

MorphOS Storage wzbogacił się o 235 archiwów.

Programy

SpeedPDF – nowy czytnik dokumentów. Porty Hively Trackera i Lite XL (edytor tekstu z kolorowaniem składni).

Nowa wersja komunikatora KwaKwa i nowe wersje modułów GaduGadu i Jabbera. Nowa wersja bePlayera (odtwarzacz muzyki), Pixy (program do rysowania), PintorWeb (edytor zdjęć), ProTrekkr (tracker wywodzący się z NoiseTrekkera 2), CloudDav (klient WebDAV, rozszerza wewnętrzny dysk twardy o pamięć w chmurze). BeeBase (dawniej MUIBase). Po 6 latach nowa wersja Portabl E (do programowania w języku E, nowa pisownia nazwy to podkreśla). Aktualizacja DeTerma (program do komunikacji poprzez złącze szeregowe, przydatny do debugowania).

Natywne demo PageStreama (program do DTP) w wersji 5.1.2 (aktualna, taka jak dla Windows).

PageStream 5.1.2

Gry

Aktualizacje emulatorów: ScummVM (do przygodówek), Genesis Plus (konsole SEGA), ACE (Amstrad), Gigatron TTL (współczesny komputer 8-bit).

“JFShadowWarrior” (port Shadow Warrior), przygodówka “No more Toxic Man”, port “DevilutionX” (klon “Diablo“). “VanillaConquer TD” (port “Command & Conquer: Tiberian Dawn”, zawiera przenośny silnik, może być używany do modów). “OpenMRac” (wyścigówka oparta na źródłach “MultiRacera“),

Vanilla Conquer

Aktualizacja gier: “Aquaria”, “Kulki”, “Hode”, GemRB”, “Woof!” (port “Doom Marine’s Best Friend”), “CroMagRally”, “OttoMatic”, “Nanosaur”, “BillyFrontier”. Prace nad “Doomem 3”.

CroMagRally

Inne rzeczy

Demo grupy Encore “Morphever” zajęło 1 miejsce w kategorii Wild! na Decrunchu. Z przykrych wieści, to sklep ‘Papiosaura’, o którym pisaliśmy w ostatnim podsumowaniu, miał wyjątkowo krótki żywot.

Znaczący wkład finansowy ‘pampersa’ w pchnięciu do przodu projektu laptopa PPC.

Słowo na koniec

Na temat MorphOS-a NG cicho, ale mocno ruszyły prace nad sterownikami kart graficznych. Jest stabilny rozwój systemu, przeglądarki internetowej (bardzo istotne). Rozwój TinyGL i SDL 2.x dał bezpośrednie przełożenie na odświeżone porty gier. Perspektywa obsługi w przyszłości nowszych Radeonów (TinyGL obsługujący R600, R700, Evergreen i Northern Island) oraz szaderów, to dobre wieści dla graczy. Nie da się ukryć, że jest dobrze!.

Co u nas

Podaliśmy 73 wiadomości (‘waldiamiga’ – 58, ‘truman burbank’ – 15), czyli kilka więcej jak w 2020 r.  Na forum bez zmian, czyli ruchu brak. Można powiedzieć, że jest stabilnie – dostarczamy stale treści, ale mało osób tu zagląda. 

Fanpage czyli nasz profil na Facebooku – 154  sympatyków (przybyło 22) i 166  obserwatorów (przybyło 22). Te zbiory zachodzą na siebie i obserwujących zazwyczaj zawsze jest więcej, ale cieszy stabilny rozwój. Fanpejdż pełni troszkę inną rolę jak strona – nie dublujemy tam wiadomości stąd, za wyjątkiem naprawdę istotnych (typu nowa wersja systemu), za to trafiają nań spontanicznie różne treści na zasadzie udostępniania. Facebook jest istotny dla odnalezienia nas, tak bym to ujął. 

Najważniejsze rzeczy w roku 2021 

Rok rozpoczęła nowa wersja klienta poczty Iris, zintegrowana z tym samym WebKitem który używa Wayfarer. Oba te programy miały wiele aktualizacji w przeciągu roku, w tym wyjście Irisa z wersji beta. Ostatnie zmiany to obsługa OAuth2 dla skrzynek pocztowych GMail, Yahoo oraz Outlook, pełna możliwość przeglądania i redagowania wiadomości HTML oraz kopiowanie wiadomości metodą “przeciągnij i upuść” pomiędzy kontami i folderami. Wayfarer z kolei kończył rok na wersji 2.9, ze wsparciem audio i wideo i ciągłymi usprawnieniami i poprawkami. Wygląda to dobrze, problemem może być jedynie wydajność na słabszych konfiguracjach, współczesny internet wymaga raczej G5. Początkiem roku pojawił się Chrysalis 3,15, tradycyjnie oznaczony numeracja systemu, no i…

Właśnie… O ile w roku 2020 było trzy aktualizacje systemu, to w 2021 nie było żadnej. SDK – jedynie odświeżona wersja 3.16 (grudzień 2020 – luty 2021). Brak aktualizacji systemu (poza poprawką RAM-Handler)  i brak wieści na temat nowego MorphOS-a na AMD (praktycznie od pamiętnego pokazu ‘bigfoota’ jest cisza) trochę niepokoją. Z racji tego, że współczesne korzystanie z komputera to głównie internet (a tu jest dobrze), były też programy i gry wspólne z innymi systemami NG, w sumie rok można powiedzieć, że był mimo wszystko udany.

Ukazały się uaktualnienia: obsługi skanerów, SDL 2, SSL

Programy 

Nowe wersje: IBrowse, AmIRC, SnapIT, UnRAR, MUIBase. Nowości to: RNOArchive, QRCodeLab, Pixy (graficzny, shareware), 

Duża rzecz to nowy Hollywood – wersja 9 ‘Sugarcane’ przywraca wiarę w niezaniedbywanie wsparcia dla amigowców. Co prawda autor ostatnio stawia na Rapa GUI a nie MUI Royale, za to pojawiły się tak fajne rzeczy jak obsługa zapisu do IFF ANIM i “cycle pallets”. Muszę wymienić jeszcze obsługę JSON i animacji wektorowych. Ponoć to największa aktualizacja od czasu wersji 6 – około 100  nowych komend. 

Zaktualizowano: Vim, FreePascal, Hively Tracker, silnik do gier Antiryad GX (C,C++, Gel), WebDav, ModExplorer, PassPocket. 

 

Gry 

Rozwijany jest UAC (port Dooma 3, bez szejderów, na bazie dhewm3). Ukazał się ekskluzywny Real Amiga SWOS Total Pack

Nowe wersje: ScummVM, Augustusa (fork Juliusa, darmowej modyfikacji do Caesara 3). 

Opublikowano porzuconą przygodówkę Ermentrund (grywalna). Wyszły też: Pekka Kana (platformówka), PrBoom+ (Doom), Shadow Warrior, Rise of the Triad, Postal, SDLPoP (Prince of Persia), Sonic CD, Super Mario 64, Space Cadet Pinball. W wersji beta: NBlood, PowerSlave! (Exhumed).  

‘Templario’ (dawne Morguesoft) dał nowe przygodówki: The Widow i No More Toxic Man!.

Autorzy “The Secret of Miidle City” wypuścili “Cybersphere”. 

 

Inne rzeczy 

W związku z upadkiem wydawnictwa Bitronic zostały opublikowane darmo między innymi książki o MorphOS-ie, w tym wielokrotnie ogłaszany tom 3.

Ja ze swej strony dałem podręcznik do Hollywood i dwa artykuły (“Zmiana ekranu bootowania” i “MorphOS na PowerBooku – pierwsze wrażenia użytkownika AmigaOS 4“). 

‘jaca’ był gościem AmiWigilii (odcinek 35).  ‘recedent’ nagrał cykl jak przejść Tower 57 (10 odcinków). ‘MDW’ udzielał się na kanale PixelRetroshop na temat demosceny na MorphOS-ie. (spotkanie 1 i spotkanie 2). 

Otwarto sklep internetowy MorphOS Store

Słowo na koniec

Nie sposób nie zauważyć, że pomimo narzekania na Hollywood coś w nim powstaje. Widać też, że jest dużo aktualizacji, powstaje sporo portów i drobnicy (nie wszystko wymieniłem).

Może nie było nic spektakularnego w tym roku, ale było tego dużo i powiedziałbym, że całkiem przyjemnie to się układa, jest ruch. 

 

Ukazało się 69 newsów (65 – ‘waldiamiga’ i 4 – ‘truman burbank’). To znaczący wzrost w porównaniu z ubiegłym rokiem (39). Wiele z nich było tylko u nas (nie zostały odnotowane na PPA). To nie jest zarzut, raczej chcemy zwrócić uwagę, że warto do nas zaglądać!

Na forum nie działo się prawie nic (1 nowy temat i 1 powracający stary użytkownik). Za to rozkwita nasz fanpage – mamy już 132 sympatyków, a liczba obserwujących wzrosła do 142 osób (o 20 w porównaniu z ubiegłym rokiem).  Było też kilka artykułów ekskluzywnych dla MorphOS-a w czasopiśmie “Amiga NG”. To takie nasze okruszki, czas na danie główne. 

Najważniejsze rzeczy w roku 2020:

Aktualizacje MorphOS-a 3.13, 3.14 i 3.15
Aktualizacje SDK – ostatnia wersja to SDK 3.16 (m.in. obsługa GCC 10)
Chrysalis Pack także został odświeżony, najnowsza wersja to 3.14.
Iris (klient poczty) – kilka wersji, wniosły m.in. autoryzację Google GMail
Wayfarer (przeglądarka internetu) – nowość w tym roku, bazuje ona na odgałęzieniu silnika WebKit z połowy 2020 r. Umożliwia przeglądanie stron, które sprawiały problemy na dotychczasowej przeglądarce Odyssey (Google Docs, Drive czy Maps oraz przeglądarkowe interfejsy Whatsappa i Telegrama). Kilka wersji, ostatnia wniosła odtwarzanie dźwięku (działa np. SoundCloud)

Chyba po raz pierwszy mieliśmy poprawkę na gorąco (“hotfix”) do systemu (MorphOS 3.13, poprawiająca ixemul.library).

Pozostałe rzeczy tylko na MorphOS:

VectorInk (prosty program do grafiki wektorowej), MPlayer 1.4 (odtwarzacz wideo), MusicDesignStudio (prosty sequencer, do 20 ścieżek),

Z rzeczy wspólnych, obecnych na pozostałych systemach NG mieliśmy:

Programy:
  • Nowości: MCAmiga (manadżer plików), RNOXfer (klient FTP), RNO Publisher (podstawowe DTP),
  • Nowe wersje: Hollywood Designer 5, Leu (arkusz kalkulacyjny), IBrowse
Gry:
  • Nowości: FinalBurn Neo (emulator arcade, konsol i komputerów)
  • Nowe wersje: ScummVM, DOSBox JIT, EasyRPG Player (do uruchamiania gier z RPG Makerów 2000 i 2003), dodatek do gry Ask Me Up XXL (tematyka robotów), emulatory konsol – mGBA (GameBoy), FCEU (Nintendo NES/Famicom), GenesisPlus (SEGA), ACE (Amstrad); dMagnetic (interpreter przygodówek tekstowych), Augustus i Julius (otwartoźródłowe wersje gry Caesar III), ResidualVM ((pozwala grać w przygodówki 3D LucasArts oparte na Lua, np. Grim Fandango i Escape from Monkey Island), ZGloom i Crispy Doom
  • odnowiona gra Fortis (dostosowanie do nowszych wersji systemu), od teraz projekt jest przeniesiony do Flow Studio
  • eDuke32 (port ubiegłorocznej strzelanki retro Ion Fury)
FinalBurn Neo
eDuke (Ion Fury)

Poza tym:

  • Książka “MorphOS – tom trzeci“. Tryptyk można nabyć w niższej cenie, łączna objętość to około 1400 stron.
  • Odnowione demka grupy Encore – Morphoza i Morphilia.

To nie wszystko, były aktualizacje drobnych programów, różne pchełki (np. iMacFanCtrl) , gier (dużo portów od ‘BeWorda’), większość można prześledzić było w ciągu roku w newsach. Było dobrze, a będzie jeszcze lepiej 🙂

Mieliśmy jubileusz 20 lat MorphOS-a. Długa droga, od komputerów Commodore Amiga wyposażonych w akceleratory Phase5 PowerPC, poprzez Efikę i Pegasosy, do współczesnych czasów – używane komputery Apple, wybrane modele AmigaOne. Nadchodząca przyszłość – nowoczesna platforma AMD. Niezależnie od sprzętu nieustanny rozwój systemu, umiejętne adaptowanie nowoczesnych technologii.

Czego tu życzyć na nadchodzący rok, skoro życzenia spełniają się same? 🙂 Chyba tylko więcej czasu na zabawę.